• Opublikowano: 2016-04-30

Czy zastanawiałeś się kiedyś, jak bardzo destrukcyjne mogą być przekonania? Chciałabym myśleć, że wszystko, co nas spotyka to zupełnie przypadkowe zdarzenia, ale w rzeczywistości wcale tak nie jest. Życie w dużej mierze podlega naszej kontroli. W niektórych sytuacjach smutek albo szczęście to kwestia Twojego wyboru. Nie łatwo to zaakceptować, ale świadomość to pierwszy krok do zmiany.

Perspektywa

Przekonania to skutki doświadczeń życiowych. Ludzie, których spotykamy, sytuacje, w których się znajdujemy kształtują nas wypływając na nasze poglądy. Doświadczenia to kwestia, w pewnym stopniu, niezależna od naszej woli. Za osobistym sposobem postrzegania świata stoi percepcja, przypadek, ale także wybory. Ludzie żyją w okularach z filtrem stworzonym w przeszłości. Wszystko dociera do nas przez solidną warstwę zmysłów. Rzeczywistość jest widziana przez pryzmat tego, co nas ukształtowało. Obraz jest odrobinę zniekształcony, co nie znaczy jednak, że musi zupełnie wypaczać to co nas otacza.

Przystosowanie

Po co nam te wszystkie filtry, skoro zaburzają obraz świata, relacji i doświadczeń? Dlaczego do głowy wkrada się stereotypizacja nakładająca na ludzi krzywdzące osądy i zamykająca ich w sztywne schematy?

Ciężko powiedzieć, że odpowiedzią na te pytania jest lenistwo, ale prawdą jest, że nasz mózg nie lubi się przepracowywać. Życie w schematach jest proste, stereotypizacja dodatkowo je ułatwia. Zatrzaskując ludzi w ciasnych ramach przekonań nie musimy podejmować wysiłku by zrozumieć ich zachowania z perspektywy aktualnej sytuacji. Wszystko jest już ostatecznie stwierdzone. Człowiek kupujący bezdomnemu chleb jest dobry, uczeń ze słabymi ocenami jest leniwy. Tylko, że wcale nie musi tak być. Do wydania oceny potrzeba znacznie więcej danych. Jedną z gorszych stron stereotypizacji jest to, że często na podstawie pojedynczych, przypadkiem zaobserwowanych zachowań przypisujemy ludziom stałe cechy. Wyrabiamy opinię, ulegamy złudzeniu "pierwszego wrażenia". Nie mówimy, że zachowanie było niewłaściwe, ale że niewłaściwy jest człowiek. Cechy są stałe, zachowania zmienne. Wiemy o tym, ale mimo to pochopne wnioski są na porządku dziennym. W takiej sytuacji nie ma już miejsca ani na empatię, ani na zwykłe zrozumienie. Zostaliśmy tak zbudowani, ukształtowani przez ewolucję. Reagujemy na złożone sytuacje prostymi zachowaniami, żeby oszczędzić energię na dogłębną analizę. Nie unikniemy filtrów, nie możemy się ich pozbyć. Możemy za to pracować nad ich jakością i nad tym jaki wpływ mają one na nasze życie.

Brak tego rodzaju filtracji zupełnie zaburzyłoby nasze funkcjonowanie. To one chronią nas przed kolejnymi rozczarowaniami i pozwalają odpowiedzieć na pytania:

Jak traktować ludzi?

W jaki sposób zachowywać się w różnych sytuacjach?

Jak postrzegać samego siebie?

Jakie decyzje podejmować?

Do tego wszystkiego potrzebne są schematy, wartości, przekonania. Nie ma w tym nic złego, dopóki służą rozwojowi.

"Nie ma rzeczywistości samej w sobie, są tylko obrazy widziane z różnych perspektyw."

Trudno nie poprzeć Einsteina.

Czy zmiana jest potrzebna?

Wyrwanie się z ograniczeń i potrzeba uwolnienia od schematów zależy od tego, jak wygląda nasze życie i w jaki sposób traktujemy innych. Jesteś zadowolony, wolny, szczęśliwy? Czujesz się swobodnie ze swoimi wartościami budując tym samym dobre relacje?

Nie potrzebujesz drastycznych zmian. Idziesz w dobrą stronę.