Pakiet szczęścia
Gdybyśmy wszyscy byli joginami świat pełen oczekiwań byłby niezgodny z filozofią życia, które z założenia powinno dawać mnóstwo satysfakcji. I po części rzeczywiście tak jest. Mniej oczekiwań równa się większa satysfakcja. Równanie to czyni nasze życie mniej skomplikowanym, narażonym na zawód, zwątpienie czy niespełnione nadzieje. Nie wszystko jest jednak tak proste, jakbyśmy chcieli, a kwestia oczekiwań i zadowolenia jest o wiele bardziej skomplikowana.
O ile filozofia "nie oczekuj niczego" zdaje egzamin w niektórych sytuacjach i wyraźnie relaksuje, o tyle zupełne pozbawienie się oczekiwań mogłoby przyczynić się do wyginięcia gatunku ludzkiego. Jak wiadomo - żadna skrajność nie jest dobra.
Wyobraź sobie przez chwilę, że twoja rzeczywistość pozbawiona jest oczekiwań - od lekarza nie oczekujesz leczenia, od hydraulika umiejętności przepychania rur. Wchodząc do gabinetu dentystycznego widzisz skąpo ubraną dziewczynę, żonglującą odlewami szczęk. Nie tego się spodziewałeś? Cóż właśnie taki jest świat bez oczekiwań, a co za tym idzie bez kontroli, którą możemy nad nim sprawować. Nasz świat jest przewidywalny i właśnie to czyni go mniej zagrażającym. Człowiek jest nie tylko uczestnikiem wydarzeń - jest także ich sprawcą i to właśnie sprawczość daje mu dość duże poczucie satysfakcji.
Znana w pewnych środowiskach naukowych, tudzież psychologicznych, badaczka Ellen Langer przeprowadziła badanie, które jasno pokazało ludzką potrzebę kontroli. Może teraz nie ulegniesz temu złudzeniu, a nawet w chwili wzburzenia złapiesz się za głowę. Ludzie rzucając kostką do gry, bądź skreślając losy na loterii są święcie przekonani, że ich cudowne ręce wyrzucą to czego oczekują i m.in. dlatego nie powierzyliby swojego rzutu kością innemu graczowi. Jeśli zastanowimy się nad tym zjawiskiem wydaje się irracjonalne, jednak każdy z nas przecenia swój wpływ na sytuacje. Nasze dążenia są zupełnie naturalne, a sprawczość może dać nam wiele satysfakcji. Istnieje niesamowicie dużo dobroczynnych efektów kontroli takich jak wzrost wewnętrznej motywacji. Bycie sprawcą wydarzeń czyni nasze myślenie bardziej plastycznym, stajemy się bardziej twórczy oraz bardziej wytrwali w działaniu. Pozytywne emocje oraz samoocena rosną. Stan zdrowia polepsza się, spada skłonność do depresji a nasze zachowanie jest bardziej zgodne z wyznawanymi wartościami. Same plusy! Nie trzeba dodawać, że przy tylu benefitach ludzie z dużym poczuciem kontroli mają większą łatwość w osiąganiu sukcesu niż pozostali. Skoro już wymieniamy pozytywy wysokiego poczucia kontroli warto wspomnieć o wyższej satysfakcji z pracy, większym zaangażowaniu w wykonywane czynności, a także wyższe wynagrodzenie. Nic tylko kontrolować - Twoje życie od razu będzie lepsze!
Świetnie - mamy pozytywy, wiemy, że wysokie poczucie kontroli popłaca jednak to przekonanie nie zawsze pozostaje niezachwiane i pewne. Pragnienie porządku świata jest jednak większe niż niejedna przeszkoda, więc kiedy to poczucie ulega zachwianiu ludzie mają w zwyczaju kompensować to wzrostem wiary, że źródło porządku leży gdzieś indziej. Zapachniało powiedzeniem "Wszystko jest w rękach Boga" - i gdy tracimy poczucie kontroli, rzeczywiście wierzymy, że tak jest.
Istnieje tyle korzyści płynących z władzy nad swoim życiem. Przekonanie, że jesteśmy kowalami własnego losu czyni nas szczęśliwymi. Rzeczywistość bez ram władzy byłaby niestabilna i nieprzewidywalna. Przepis na wysokie poczucie kontroli wydaje się prosty, jednak łatwiej powiedzieć niż zrobić. Na szczęście nie rodzimy się zdyscyplinowani albo leniwi - nasze zadowolenie z życia jest wynikiem naszych wyborów, a to bardzo pocieszająca perspektywa.
